THE ROLLING STONES: The Rolling Stones (1964.)

THE ROLLING STONES: The Rolling Stones (1964.)

Slučajan susret dva šesnaestogodišnjaka - Micka Jaggera i Keitha Richardsa u vozu za London, davne 1960., prvi je u nizu ključnih momenata vezanih za buduću karijeru rock and roll benda The Rolling Stones. Sudbina je htela da dva poznanika iz školskih dana uspostave novo prijateljstvo i u neobaveznom ćaskanju obrazlože jedan drugom svoja muzička interesovanja. I kako legenda kaže, došli su do istovetnih imena i uzora: Chuck Berry, Bo Diddley, Elmore James, Jimmy Reed i Muddy Waters - impozantne liste utemeljivača novog, rokenrol zvuka (legendarnih muzičara iz blues i rhythm & blues miljea), koji se tih godina razvijao i ekspanzivno širio diljem planete. Zajednička ljubav dvojice tinejdžera bili su blues, rani rock and roll i rhythm and blues - muzička osnova koju će oni, između ostalih, uzdići do pijedastala besmrtnih i vremenom je učiniti delom svetske muzičke i kulturne baštine.

Početkom šezdesetih godina dvadesetog veka stvari su počinjale da se menjaju ubrzanim tempom - svet je postajao globalno selo, objedinjen političkim i kuturološkim zbivanjima koja su stremila nekim novim horizontima i poimanjima savremenog društva. Što se savremene muzike tiče, nakon pojave i uzleta rock and rolla u Americi i njegove blage kreativne krize s kraja pedesetih, primat u svetskim okvirima lagano počinje da preuzima Velika Britanija - ekspanzija u prvoj polovini šezdesetih učiniće rock and roll najmasovnijom subkulturnom pojavom modernog sveta. Uvertira za tako nešto bila su prva gostovanja starih blues majstora na Ostrvu i njihov neizmeran uticaj na mlade britanske snage.

Dakle, početkom pomenute decenije poklonici rhythm and bluesa u Britaniji pronalaze svoje kultno okupljalište unutar londonskog kluba Ealing, nastupajući kroz brojne sešn svirke uz pionirski blues sastav Blues incorporated Aleksisa Kornera, legendarni bend koji će u narednih par godina izroditi sva bitna imena ostrvske ritam i bluz scene - od Yardbirdsa i the Rolling Stonesa do Erica Claptona, the Animalsa i ostalih. Jedan od mnogih mladića koji su ispekli zanat unutar Kornerovog sastava bio je plavokosi gitarista i blues posvećenik, lutalica, Brian Jones, čija harizmatična pojava i izvrsno poznavanje slide tehnike sviranja gitare nikog nisu ostavljali ravnodušnim. Vremenom, dolazi do njegovog poznanstva sa ostalim članovima budućih Stounsa, pošto su i oni, u određenim vremenskim intervalima, bili deo legendarne Blues incorporated priče. Godine 1962., nakon niza klupskih svirki i života unutar londonskog geta na ivici egzistencije, formira se prva, legendarna postava benda The Rolling Stones, grupa koja će proneti svetsku slavu fenomena zvanog rock and roll. Nazivu benda kumovala je pesma Rolling Stone Blues Muddyja Watersa, legendarnog bluzera čiji je prvi pravi električni bend s kraja četrdesetih neizmerno uticao na nastanak već pomenutog fenomena - Waters je, uz Dixona, Berryja i Diddleja bio i ostao ključna figura nastanka tzv. zvuka džungle. Početnu postavu Stonesa činili su petorica veličanstvenih: Mick Jagger, vokal (26. jul 1943.), Brian Jones, gitara i ostali instrumenti (28. februar 1942.- 3. jul 1969.), Keith Richards, gitara (18. decembar 1943.), Bill Wyman, bas (24. oktobar 1936.) i Charlie Watts, bubnjevi (2. jun 1941.).

Lagani uvod u temu. Predistorija priče o debi albumu Stonesa

Zamenivši 12. jula 1962. bend Aleksisa Kornera u klubu Marquee, the Rolling Stones izbijaju u prvi plan britanske ritam i bluz scene. Nastupima u ričmondskom klubu Crawdaddy, gde uz sirove obrade standarda poput: Around and around, Route 66, Little by little i Smokestack blues dižu atmosferu do usijanja bruseći vlastiti talenat, Stonesi ubrzo stiču zavidan ugled na ostrvskoj ekspanzivnoj sceni. Slogan njihovog menadžera: The Rolling Stones nisu poput ostalih bendova - oni su način života, samo je dodatno istakao njihov imidž uličnih buntovnika čiji se šarm sastojao od ružnoće, nekontrolisane energije i nekonvecionalnosti. Jonesova impresivna pojava, moćna kombinacija cinizma, talentovanosti i harizmatičnosti, uz impresivan gitarski stil i poznavanje muzike (bio je vrstan multiinstrumentalista), potom Jaggerov originalan scenski nastup, provokativnost, vokal i oporost tekstova, Richardsovi antologijski riffovi i rock and rollerski style (koji je još uvek tu i nakon šest decenija ludila zvanog rock and roll life style), nadograđeni neverovatno hladnokrvnom ali u muzičkom smislu veoma eksplozivnom ritam sekcijom Wyman-Watts, doneli su jedan sasvim nov pristup i način izražavanja, proizvevši vremenom pravu stounsmaniju. Bio je to stari izvorni američki zvuk veterana bluza podignut za oktavu, isprljan koleričnim rifovima, bukom i stilom koji ga je približio milionima novih sledbenika koji su malo šta zajdničkog imali sa tradicijom Delte Mississippija i prvobitnim blues korenima savremene muzike. Na neki način tradicionalni zvuk preživeo je transformaciju u vidu dodatnog ubrzanja, komercijalizacije i svih ostalih blagodeti savremene tehnologije - svet je krenuo u nekom drugom pravcu: mnogo manje naivnom i nevinom.

Sedmog juna 1963. godine objavljen je prvi Stones singl - pesma Come on, furiozna obrada utemeljitelja Chuck Berryja, a onda je red došao na presudni album.

Početak puta rutom 66

Debi album britanskog benda the Rolling Stones, objavljen 16. aprila 1964., delo je rhythm & blues posvećenika (snimljen u periodu od 3. januara do 25. februara 1964., za izdavaćku kuću DECCA records, London) predstavljao je jedan od najuzbudljivijih početaka u istoriji rok muzike. Odajući priznanje američkim, crnim blues legendama, njihovom nepravedno zapostavljenom značaju i uticaju na nastanak i širenje priče zvane rock and roll (za koju mnogi tvrde da je samo komercijalizovana verzija crne muzike), pre svega za njih ključnim autorima - Muddy Watersu i Jimmy Reedu, a potom i prvim pravim rock and roll klasicima koji su transponovali tradiciju u moderni rock and roll zvuk - Chuck Berryju i Bo Diddleyju, Stonesi su otvorili jedno od najdugovečnijih i najkreativnijih poglavlja u istoriji moderne muzike - priču koja traje više od pola veka, povezanu sa korenima koji sežu sve do druge polovine 19. veka i nepreglednih polja i močvara delte Mississippija.

Od uvodnih taktova rhythm and blues standarda Route 66 do završnog udarca činele u Walking the dog, sve prosto kipti od ritma koji pokreće i neobuzdane energije. Silovito i razorno, svaki nerv Stonesa pulsira u ritmu Berryja i Diddleyja, uranjajući u duh tradicije i stvarajući iz njenih korena nešto sasvim lično, originalno i veoma uzbudljivo i moćno.

Pa, ako ikada planiraš automobilom na zapad
Well, if you ever plan to motor west

Pokušaj krenuti mojim putem
Try take my way

To je autocesta
That's the highway

Tako je najbolje
That's the best

Osvojite Route 66
Get your kicks on Route 66

Pa, vijuga od Chicaga do L.A
Well, it winds from Chicago to L.A

Više od dvije tisuće milja cijelim putem
More than two thousand miles all the way

Osvojite Route 66
Get your kicks on Route 66

Pa, ide iz St. Louisa
Well, it goes from St. Louis

Dolje do Missourija
Down to Missouri

Oklahoma City izgleda tako lijepo
Oklahoma City looks oh so pretty

Vidjet ćeš Amarillo
You'll see Amarillo

I Gallup, Novi Meksiko
And Gallup, New Mexico

Flagstaff, Arizona
Flagstaff, Arizona

Ne zaboravi Winonu
Don't forget Winona

Kingman, Barstow, San Bernadino
Kingman, Barstow, San Bernadino

Hoćete li dobiti ovaj ljubazni savjet
Would you get hip to this kindly tip

I otići na to putovanje u Kaliforniju?
And go take that California trip?

Osvojite Route 66
Get your kicks on Route 66

Hoćete li dobiti ovaj ljubazni savjet
Would you get hip to this kindly tip

I otići na to putovanje u Kaliforniju?
And go take that California trip?

Osvojite Route 66
Get your kicks on Route 66

Pa, okušajte se na Route 66
Well, get your kicks on Route 66

Pa, okušajte se na Route 66
Well, get your kicks on Route 66

Impresivni ritam Stonesa naprosto pršti i melje sve pred sobom klasikom Route 66, starom stazom korena, duha slobode i slave, dok Džegerov grčevit vokal i Richardsova prašteća, rockandrollerska gitara podižu atmosferu do usijanja - iako je u pitanju samo obrada moćnog standarda, bilo je očigledno da je svet dobio jedan od najuzbudljivih kreativnih tandema, u najavi – Jagger, Richards, dvojac koji je brojnim klasicima ispisao istoriju rock and rolla. Pored njih, bio je tu još kontroverzni Brian Jones, briljantni gitarista i osnivač benda, biser koji se vremenom rasuo i zagubio u haosu burnog vremena, i stabilna ritam sekcija Wyman-Watts, danas već rok klasici. Sve je na okupu držao neprimetni klavijaturista Ian Stewart, nezvanični šesti Stones, nedovoljno ružan i provokativan za pojavljivanje na sceni. Popularni rhythm & blues standard - (Get your kicks on) Route 66, numera američkog tekstopisca Bobby Troupa, otvara legendarni prvi album Stonesa, povevši slušaoca duhovnom bluz magistralom slobodarske i avanturističke Amerike, čuvenim autoputem zvanim upravo Route 66.

Dok sve pršti od neobuzdane energije nekolicine britanskih mladića, uronjenih muzikom u samu suštinu duha američke muzičke tradicije, lirika pomenutog autora vodi nas čarobnim autoputem snova diljem Amerike – od čarobnog Sent Louisa ( i jednog od mesta na Jugu gde je nastala celokupna moderna muzika) do drugog kraja Amerike – zapadne obale i Los Angelesa, odakle će se (između ostalog) američka muzika proširiti svetom, doprevši pedesetih godina 20. veka i do Velike Britanije, inicirajući nastanak jednog od svojih najpopularnijih izraza – rock and roll. Rhythm & blues bio je samo jedna od urbanih, elektrificiranih, bučnih varijacija na temu bluesa (korena svih korena – uz spiritual, ragtime and jazz), varijacia koja je ujedinjena sa tradicijom američke klasike zvane country & western iznedrila crno-belo čedo, prethodno pomenuti rokenrol. Zahvaljujući bendovima poput Stounsa, početkom šezdestih priča će lagano osvojiti Ostrvo, a potom i ostatak Evrope i sveta.

Tenzija pulsirajućeg rolling ritma, zaodenutog unutrašnjom snagom blues osnove, koji ne nudi nadu za predah i neprestano mrvi sve pred sobom nastavlja se u Can i get a witness (jedan od standarda koji potpisuju Brian Holland, Lamont Dozier & Edie Holland), rušeći berijevskim razarajućim udarom pesme Carol (rock and roll klasik Stouns učitelja Chuck Berryja iz 1958., numera autora čija muzika teče kroz vene Stonesa i čiji duh je prosto opseo mnoge kasnije rok klasike, pre svih mister riffa – Kita Richardsa) stubove malograđanske učmalosti, mlitavosti i bilo kakvih predrasuda. Umetnost pobune i buke, zvučni napad pobune i jezik isplažen svemu se na trenutak zauzdavaju i stišavaju ležernošću usne harmonike u Honest i do (by Jimmy Reed – još jedan od američkih bluz velikana čije su ploče činile osnovno gradivo tokom ranog školovanja buntovnog trija fantastikus Stonesa – Jones - Jagger – Richards, utičući enormno na celokupnu britansku ritam i bluz scenu), praćeni tipičnim Jaggerovim hedonističko-ironičnim stilom, punim cinizma i samodopadljivosti koja iritira nepoželjne. Juriš se nastavlja, a puls ubrzava izgarajućom, Muddy Watersovom I just wanna make love to you (antologijski čikaški bluz, remek delo autora Willie Dixona snimljeno 1954. u legendarnim Chess studjima, u sam osvit rokenrola, jedna od presudnih numera, jednog od presudnih američkih bendova koji su uticali svojim elektrificiranim čikaškim bluzom da iniciraju rokenrol), dok čudesna Mona (by Bo Diddley, 1957., - američkog gitariste, pevača i stvaraoca čije su numere i stil odigrali ključnu ulogu, uz već pomenute Chuck Berryja i Muddy Watersa, u transponovanju duha bluesa i rhythm and bluesa u muziku zvanu rock and roll) razbija ležernim ritmom iznutra - ponavljajućom silinom i treperavim slide efektom. Pulsirajući bunt ulice i tradicije prašnjavih blues lutalica prelivao se direktno u usijane rilne gramofonske ploče, dok se igla pržila u paklu rhythm & bluesa ugođaja.

Pa ja sam kraljevska pčela
Well I'm a king bee

Zuji oko tvoje košnice
Buzzing around your hive

Pa ja sam kraljevska pčela, dušo
Well I'm a king bee, baby

Zuji oko tvoje košnice
Buzzing around your hive

Da, mogu napraviti med, dušo
Yeah, I can make honey baby

Pusti me da uđem
Let me come inside

Pa, ja sam kraljevska pčela
Well, I'm a king bee

Želim da budeš moja kraljica
Want you to be my queen

Pa, ja sam kralj pčela, dušo
Well, I'm a king bee, baby

Želim da budeš moja kraljica
Want you to be my queen

Zajedno možemo napraviti med
Together we can make honey

Svijet nikad nije vidio
The world has never seen

Pa, zuji malo
Well, buzz a while

Ubodi ga loše
Sting it bad

Pa, ja sam kraljevska pčela
Well, I'm a king bee

Može zujati cijelu noć
Can buzz all night long

Pa, ja sam kralj pčela, dušo
Well, I'm a king bee, baby

Može zujati cijelu noć
Can buzz all night long

Da, mogu bolje zujati, dušo
Yeah, I can buzz better, baby

Kad tvoj muškarac ode
When your man is gone

Magična, I’m a king bee, remek delo jednog od američkih blues velikana – Slim Harpo (pravim imenom James Moore), numera iz kolekcije tzv. swamp bluesa, jednog od stilova Louisiana bluesa, snimljena u originalu 1957., (jedan od najboljih muzičkih zapisa ikad snimljenih) otkida čudesno ponavljajućom bas linijom, potcrtanom zvečećim gitarama Jonesa (njegov slajd je u ovoj hipnotičkoj i razigranoj bluz vrtešci prosto fascinantan, opčinjavajući, jedan od najboljih momenata čoveka koji je svojih duhom stvorio i pokrenuo lavinu kotrljajućeg kamenja upravo ovakvim numerama zaraznog ritma i prefinjene bluz tehnike) i Richardsa, iskričavošću i cinizmom Jaggerovog vokala i usne harmonike. Bila je to fascinantna demonstracija unutrašnjih potencijala mladog benda, punog samopouzdanja i kipteće energije. Mukotrpan rad, isposnička posvećenost učenju zanata uz ogromna odricanja i veru u sebe davali su prve, veoma sočne plodove. Izigravanje tobožnjih zvezda i veličina na osnovu samo jednog hita (koji je pritom produkt studija, tehnike i produkcije, a ne nečija muka, ideja i uložen trud) tada nije bilo moguće ni slučajno. U prilog tome ide test vremena koji je tadašnja muzika položila do današnjih dana - o tome ko će pamtiti sva čuda današnje tehnologije i tzv. hitove, neki drugi put). Malo po malo, stižemo i do Little by little - još jednog bisera u nizu, oivičenog duhom bogate tradicije. Potpisana autorskim početnim pseudonimom – Nanker-Phelge (uz malu pomoć Phila Spectora), budućeg kreativnog tima Jagger-Richards, ova vrsna numera (nastala pod snažnim uticajem nekolicine bluz majstora poput već pomenutog Jimmy Reeda, kao i Junior Wellsa i Earl Hookera) ukrašava B stranu singl ploče Not fade away. Bila je to još jedna poletna ritam i bluz numera, furiozno preplitanje Richardsove solo i Brianove ritam gitare, ukrašena zvukom klavira Jana Stjuarta i Džina Pitnija (kao gosta na albumu), kao i ritmikom Fila Spektora koji koristi marakas ukrašavajući ritam latino-karipskim prizvukom.

Sledi lepršavi instrumental Now i’ve got a wittnes (još jedna numera tandema Nanker-Phelge koji se lagano zahuktavao u svom stvaralačkom zanosu i kreativnom nadahnuću) i melodična, znatno smirenija Tell me (pop balada koju potpisuje budući besmrtni kreativni tandem Jagger-Richards, ovaj put bez korišćenja početnog pseudonima), da bi vrhunac fešte začinio Walking the dog (u originalu numera svestranog američkog muzičara Rufusa Thomasa, snimljena septembra 1963., dakle samo nekoliko meseci pre no što su je Stonesi uvrstili na svoj debi album i obezbedili joj besmrtnost). Istovremeno, bila je to pesma koja je doživela mnoštvo najrazličitijih obrada i verzija kao retko izazovna, seksipilna, nadahnjujuća, ritmički fascinantna. Bila je to plesno obojena partija moćnih Stonesa, pokret koji nije dopuštao zatvaranje čarobnog kruga debi albuma benda koji će vremenom svojim autorskim pesmama obojiti svet rokenrola jedinstvenom magijom i energijom, udahnuvši mu vetar besmrtnosti u jedra. Neprestani ritmički bluz pokret ignoriše kraj albuma i poziva na žurku, zabavu koja već traje više od pola veka.

Mary Mack, odjevena u crno
Mary Mack, dressed in black

Srebrni gumbi gore i dolje na leđima
Silver buttons up and down her back

Kako joj nedostaje njezin nožni prst
How oh miss her toe

Slomila je iglu, sad ne može šivati
She broke her needle, now she can't sew

Šetati psa
Walkin' the dog

Ja samo šetam tvog psa
I'm just a walkin' your dog

Pa, ako ne znate kako to učiniti
Well, if you don't know how to do it

Pokazat ću ti kako hodati, yo
I'll show you how to walk, yo

Zamoli mamu za 15 centi
Ask your mama for 15 cents

Vidjeti kako slon preskače ogradu
To see the elephant jump the fence

Skočio je tako visoko da je dotaknuo nebo
It jumped so high, it touched the sky

Nije se vratio do 4. srpnja
Didn't come back 'til the Fourth of July

Šetati psa
Walkin' the dog

Ja samo šetam tvog psa
I'm just a walkin' your dog

Pa, ako ne znate kako to učiniti
Well, if you don't know how to do it

Pokazat ću ti kako hodati, yo, tako je
I'll show you how to walk, yo, that's right

Marija, Marija, sasvim suprotno
Mary, Mary, quite contrary

Kako raste vaš vrt?
How does your garden grow?

Pa, dobro, srebrna zvona i male male, male bijele školjke
Well, well, a silver bells and little bitty, bitty white shells

Lijepe sluškinje sve redom
Pretty maids all in a row-ow

Šetati svog psa
Walkin' your dog

Ja samo šetam tvog psa
I'm just a walkin' your dog

Pa, ako ne znate kako to učiniti
Well, if you don't know how to do it

Pokazat ću ti kako hodati, yo
I'll show you how to walk, yo

Pa, ako ne znate kako to učiniti
Well, if you don't know how to do it

Pokazat ću ti kako hodati, yo
I'll show you how to walk, yo

Pa, ako ne znate kako to učiniti
Well, if you don't know how to do it

Pokazat ću ti kako hodati, yo
I'll show you how to walk, yo