THE BEATLES: PLEASE PLEASE ME (1963)

 

THE BEATLES: PLEASE PLEASE ME (1963)

     Prvog januara 1963. godine The Beatlesi se vraćaju iz Hamburga i direktno kreću na svoju prvu zvaničnu turneju po Škotskoj, zatim 19. januara imaju svoj prvi nacionalni TV nastup u Thank You Lucky Stars, 2. februara kreću na prvu englesku turneju, zajedno sa Helen Šapiro. Drugog marta 1963. njihov singl  Please Please Me stiže na prvo mesto nedeljnika Melody Maker.

    Bila je to najava njihovog prvog albuma i ludila kojim će protresti svet – Bitlmanije. Dana 22. marta 1963. godine objavljen je njihov prvi album Please Please Me. Pesme The Beatlesa postale su vremenom izraz čitave jedne generacije i sinonim jednog vremena, čudesnih, šarolikih, romantičnih, nemirnih, buntovnih i nimalo naivnih šezdesetih, fenomena koji je počeo i završio sa The Beatlesima. Oni su zvuk američke muzike pretumbali na svoj način, prilagodili ga svojim prohtevima i autentičnom stilu i uspeli u pionirskom poduhvatu (kao niko pre njih) da stvore sopstvenu muziku, poletni, melodični i vanvremenski British Pop Rock, tako smeo, inovativan, kreativan i vizionarski, barem dva koraka ispred ostalih.

(1,2,3,4!)

Well, she was just seventeen
You know what I mean
And the way she looked was way beyond compare
So how could I dance with another (Ooh)
When I saw her standing there

Well she looked at me, and I, I could see
That before too long I'd fall in love with her
She wouldn't dance with another (Whooh)
When I saw her standing there

Well, my heart went "boom"
When I crossed that room
And I held her hand in mine

Whoah, we danced through the night
And we held each other tight
And before too long I fell in love with her
Now I'll never dance with another (Whooh)
When I saw her standing there

Well, my heart went "boom"
When I crossed that room
And I held her hand in mine

Whoah, we danced through the night
And we held each other tight
And before too long I fell in love with her
Now I'll never dance with another (Whooh)
Since I saw her standing there
Oh since I saw her standing there
Oh since I saw her standing there

     Magični niz od trinaest zvaničnih albuma The Beatlesa, u periodu od 1963. do 1970. otvara već pomenuti album Please Please Me. Sa omota albuma posmatraju četvorica nasmejanih mladića, vedrih liverpulskih buba (čudesnih bitls frizura, u to vreme uglađenih čupavaca), četvorica mladića koji će u narednih nekoliko godina promeniti svet, kako u muzičkom, tako i u svakom drugom, pre svega sociološko-kulturološkom smislu, stvarajući električnu narodnu muziku naslonjeni na duh dotadašnje tradicije (pre svega američkog rhythm and blues, country and western i ranog rock and roll zvuka, a pre svih liričnog i melodičnog Baddyja Hollyja). Debi ostvarenje Beatlesa donosi duh prošlosti, transformisan i prekomponovan novom britanskom The Beatles magijom u nešto sasvim različito, čudesnu pop rock viziju stvari koja je tih godina pokrenula i preokrenula čitav svet, donoseći neki sasvim novi sistem vrednosti – mladalačku viziju sveta oslobođenog muzikom i stavom od dosade i praznine potrošačkog društva koje je do tada jedini smisao videlo u ozbiljnom radu i potrošnji, te ujedinjenje jedinstvenom lepotom podeljenog sveta.

 

     Od poletne I Saw Her Standing There (prvi u nizu Lennon-McCartney klasik i jedan od budućih osvajača vrhova top lista. Bila je to sirova, rokerska stvar Paula McCartneyja, napisana krajem 1962. godine, pesma koja je žarila i palila liverpulskim klubovima, dosežući u svojim ranim, sirovim izvođenjima i desetominutne, gitarskim solažama obojene verzije, utemeljena na bluzerskim promenama i zaštitnom znaku grupe, neuglađenim vokalnim harmonijama), mekartnijevski strasno otpevane i rokerski naglašene, gde sve pršti od uzavrele energije, iskustva stečenog tokom prethodnih nekoliko godina živih i sirovih nastupa po noćnim klubovima Liverpula i Hamburga, prožete unutrašnjom lepotom glasova koji diraju dušu i boje svet rock and roll lirikom bunta i mladalačke energije, sve do završne, eksplozivne lenonovske obrade hita Twist and Shout (na kraju snimanja debi albuma The Beatlesa, producentu Georgeu Martinu bila je potrebna još jedna pesma, nešto čime bi uz prasak lansirali album. Kao takva, odabrana je obrada grupe Isley Brothers, jedan od nasirovijih koncertnih favorita ranih The Beatlesa, divlja Lennonova verzija. Dajući sve od sebe, u eksplozivnom stilu, Lennon i ekipa su na samom kraju snimanja albuma otpevali i odsvirali prašteću verziju nečega što se do tada nije moglo čuti ni u jednom britanskom pop studiju. Kao takva, ona postaje simbolom potonjih živih nastupa The Beatlesa u eri Bitlmanije), u kojoj rock and roll gradi zvučni zid prema onima koji ga nikada neće moći razumeti, a kamoli osetiti i (pro)živeti, otvara se nepregledno polje radosti života, mladalačke energije i bunta, transponovanih u lepršavi pop rock zvuk šezdesetih, gotovo dečački naivan, poletan i sirov.

     Prošaran dirljivom dozom sete i nostalgije u Misery (osma potpisana pesma autorskog tandema Lennon-McCartney za prvi album The Beatlesa – nastala tokom turneje Beatlesa s Helen Šapiro, krajem januara 1963., mada su u periodu od 1957. do 1962. uradili niz vlastitih kompozicija, za koje nisu bili sigurni da su dovoljno kvalitetne, nešto što se u tom, pionirskom vremenu rokenrola smatralo čudom i pozitivnom ekscentričnošću, čak i za velike autore poput Chucka Berryja i Baddy Hollyja. Pojava Beatlesa, grupe čiji su članovi sami napisali većinu svog materijala bila je na neki način revolucija), dodiru The Beatles duše koja nikoga ne ostavlja ravnodušnim, bitlsovski pevljivo obrađenom sentimentalnošću pesme Anna (go to him) (bilo je to lenonovsko pociničeno viđenje razneženo-tužne i romantične pesme američkog tamnoputog ritam i bluz pevača iz Alabame, Artura Alexandera (Ceo život sam tražio devojku, da me voli kao što ja volim nju, pevao je strasno John Lennon jednu od svojih omiljenih pesama).

Anna
You come and ask me, girl
To set you free, girl
You say he loves you more than me
So I will set you free
Go with him (Anna)
Go with him (Anna)

Anna
Girl, before you go now
I want you to know, now
That I still love you so
But if he loves you more
Go with him

All of my life
I've been searching for a girl
To love me like I love you
Oh, now, but every girl I've ever had
Breaks my heart and leave me sad
What am I, what am I supposed to do

Anna
Just one more thing, girl
You give back your ring to me, and I will set you free
Go with him

All of my life
I've been searching for a girl
To love me like I love you
But let me tell you now
But every girl I've ever had
Breaks my heart and leave me sad
What am I, what am I supposed to do

Anna
Just one more thing, girl
You give back your ring to me,
And I will set you free
Go with him

(Anna) Go with him
(Anna) You can go with him, girl
(Anna) Go with him

    John Lennon, kao buntovni roker, intuitivni i nekonformistički nastrojen umetnik pokušava na sebi svojstven način da kroz sentimentalne stihove osvoji i rastopi nežno Anino srce, bojeći pesmu svojim osobenim bluzom u glasu, nečim što će ga vremenom učiniti tako prepoznatljivim i izdvojiti iz gomile, čineći ga upravo rokenrolom, onim istim imenom koje je on dao svom idolu, Chucku Berryju) i ponovo glasom koji dira dušu i pokreće u čoveku najplemenitije emocije, neposrednošču i jednostavnošću obrada pesama Chains i Boys (pesma Boys je napisana za američku devojačku grupu The Shirelles, a izvorno je bila b-strana njihovog singla Will You Love Me Tomorrow iz novembra 1960. godine. The Beatlesi su takođe snimili pesmu Baby it’s you grupe  Shirelles za Please Please Me), melodičnošću i višeglasjem obojenom lirikom prostodušnosti Ask Me Why (prvi od Lenonovih pokušaja u soul stilu Smokija Robinsona - gitarski motiv koji uvodi u pesmu izveden je iz pesme What's So Good About Goodbye iz 1961. godine) ili pak There's a Place (još jednog ranog Lennonovog komada u Tamla Motown soul stilu, pesme koja se temeljila na pesmi Somewhere sa albuma The West side story – muzike za istoimeni kultni film s početka šezdesetih s prelepom Natali Wood) i Please Please Me.

Please Please Me je moja pesma u potpunosti, objasnio je kasnije John Lennon. Bio je to moj pokušaj da napišem pesmu u stilu Roya Orbisona, verujete li? Napisao sam to u spavaćoj sobi u svojoj kući u Menlove Avenue, gde je bila kuća moje tetke. Sećam se dana i ružičastog pokrivača na krevetu i čuo sam Roya Orbisona kako peva ’’Only The Lonely“ ili tako nešto. Odatle je to došlo. Takođe su me uvek zaintrigirale reči: Molim te, posudi mi svoje male uši za moje molbe“ – pesma Binga Crosbyja. Uvek me zaintrigirala dvostruka upotrebu reči molim. Dakle, bila je to kombinacija Binga Crosbyja i Roya Orbisona.

     Lennonova pesma, nastala pod uticajem Roja Orbisona i braće Everli – Please please me, ubrzana i prearanžirana od strane ključnog čoveka za njihov početni i potonji studijski rad u Abbey Roadu, producenta Georgea Martina (prvobitno napisana kao spora, bluesy pesma), čoveka koji je prvi imao sluha i intuitivno je prepoznao sve njihove talente. On je bio prvi koji je shvatio ogromni potencijal njihove inovativne, samosvojne i neuglađene muzike, odbijajući tvrdnju da je on genije zaslužan za njihov uspeh rečima:

Ja sam bio samo interpretator njihove muzike. Genijalnost je bila njihova i oko toga nema spora.

     Ljubavnom naivnošću i poletnošću obojena - Love Me Do, jedna od prvih McCartneyjevih pesama, nastala 1958. za vreme bežanja sa časova iz liverpulske srednje škole. Klasična pop pesma ranih šezdesetih (iz vremena troakordnih pesama, napisana u stilu koji su Beatlesi zvali bluzerskim, sa dva akorda, G dur i C dur). Jednostavna, melodična, sa Lennonovom zavijajućom usnom harmonikom u stilu njegovog američkog bluz idola, Sonnyja Terryja, pokrenula je svojom neuglađenošću i The Beatles magijom inspirativni jesenji povetarac na učmaloj britanskoj pop sceni. Duh nekog novog vremena mogao je da počne, duhovna revolucija i zlatno doba šezdesetih upravo su bili rođeni, petooktobarskom pesmom sa kojom je sve zvanično počelo.

    PS I Love You (jedna od glavnih pesama na nastupima The Beatlesa tokom 1962/63. McCartneyjeva pesma nastala u Hamburgu tokom 1961. savršen primer njegovog sentimentalnog optimizma i melodijske nadarenosti) sa kojom pop muzika dobija duh prepoznatljivosti i neodoljivosti nadopunjuje se lenonovskim rokerskim očaravajućim šmekom, glasom koji možda najbolje definiše rock and roll kao nešto neodoljivo, neprolazno i duši ugodno, u pesmi Baby It’s You, Lennonovim pop obrascem koji melodičnošću na ivici sete obara s nogu u Do You Want to Know a Secret (njegova uspomena iz detinstva, melodija iz jednog Diznijevog filma koju mu je pevala majka Julija dok je još bio beba a koju je prepustio Harrisonu da je otpeva) ili obradi A Taste of Honey (simboličnog naziva, bila je to omiljena pesma Paula McCartneyja, izvorno tema za filmsku verziju istoimene drame Shelagha Delaneyja iz 1961. s Ritom Tushingham u glavnoj ulozi) koja se topi od slatke lepljivosti duha kao i bezbrižnošću, jednostavnošću jednog poimanja života koji će trajno svojim šarmom i neposrednošću zaraziti svet, debi album Beatlesa neodoljivi je poziv na ples i uživanje, radovanje životu na jedan tako topao, raskalašan i prijateljski, očaravajući način.

    Iz srca tame noćnih klubova i plantaža pamuka na obali reke Mersey, nekadašnji afro-američki zvuk  džungle vešto je transformisan magičnom Beatles kreacijom u zrake nove svetlosti kojom će šezdesetih obasjati svet u nameri da ga učine muzikalnijim i boljim mestom za život svih ljudi, bez obzira na poreklo, veru, boju kože, nacionalnost ili pak jebenu političku opredeljenost koje su ih do tada samo delile i pozivale na samouništenje. Nešto sasvim različito obojiće sa The Beatlesima svet muzike i shvatanja života sa do tada nečuvenim i neviđenim koloritom pionirske otkačene britanštine.

Well, shake it up, baby, now (Shake it up, baby)
Twist and shout (Twist and shout)
C'mon c'mon, c'mon, c'mon, baby, now (Come on baby)
Come on and work it on out (Work it on out)

Well, work it on out, honey (Work it on out)
You know you look so good (Look so good)
You know you got me goin' now (Got me goin')
Just like I knew you would (Like I knew you would)

Well, shake it up, baby, now (Shake it up, baby)
Twist and shout (Twist and shout)
C'mon, c'mon, c'mon, c'mon, baby, now (Come on, baby)
Come on and work it on out (Work it on out)

Well, you twist, you little girl (Twist, little girl)
You know you twist so fine (Twist so fine)
Come on and twist a little closer now (Twist a little closer)
And let me know that you're mine (Let me know you're mine)

Well, shake it up, baby, now (Shake it up, baby)
Twist and shout (Twist and shout)
C'mon, c'mon, c'mon, c'mon, baby, now (Come on, baby)
Come on and work it on out (Work it on out)

Well, you twist, you little girl (Twist, little girl)
You know you twist so fine (Twist so fine)
Come on and twist a little closer now (Twist a little closer)
And let me know that you're mine (Let me know you're mine)

Well, shake it, shake it, shake it, baby, now (Shake it up baby)
Well, shake it, shake it, shake it, baby, now (Shake it up baby)
Well, shake it, shake it, shake it, baby, now (Shake it up baby)

     Zanimljivi su bili i komentari štampe na pojavu The Beatlesa. Engleski Dejli telegraf uporedio ih je sa Hitlerom, jer praznoglavoj generaciji daju samo histeriju, dok je Dejli vorker pisao da su liverpulski čupavci glas 300.000 nezaposlenih (zvuči poznato, zar ne?). Moskovska (tadašnji komunistički SSSR) Komsomolska pravda u Beatlesima je videla perfidnu imperijalističku igru koja kroz divlju muziku pokušava da otupi revolucionarnu oštricu radničke klase.

    Sve u svemu, od samog početka karijere do njihovog zvaničnog razlaza 1970. godine, The Beatlesi su i kao muzička grupa i kao društvena pojava izazivali burne i dvojake reakcije, prema njima je malo ko bio ravnodušan. Za jedne su bili komercijalna, muzička ljiga, tipični kapitalistički proizvod potrošačkog društva, zlatna koka za mlaćenje para i zamlaćivanje širokih narodnih masa, dok su ih drugi shvatali veoma ozbiljno i kao muzičare, inovatore, čije su pesme i melodije pionirski doprinele punom zamahu i razvoju rock and rolla (pre svega u rodnoj Britaniji) kao globalnog fenomena, koji će tokom šezdesetih nastojati da iz korena (estetizacijom i buntom) promeni svet (kao i političkim angažmanom pre svega), i kao društvenu pojavu koja će stvoriti jedinstven duh jedne generacije i epohe, te zapaliti ideale mnogih mladih ljudi širom sveta, izvršivši pre svega revoluciju u glavi i svesti mnogih ljudi širom planete.

 

By Dragan Uzelac 2022.