ACROSS THE UNIVERSE by John Lennon

ACROSS THE UNIVERSE by John Lennon

Jedna od najliričnijih pesama Johna Lennona, jedan od njegovih inspirativnih Beatles bisera za sva vremena - Across The Universe bila je epska, lirična, vanvremenska i kosmički neuhvatljiva numera čiji koreni sežu s početka 1968. (nešto iz bogate indijske zaostvaštine Beatlesa, jedna od numera nastalih tokom boravka benda u Rišikešu, ostavljenih po strani tokom snimanja White albuma), otpevana sa ubeđenjem i pritajenom strašću, onom karakterističnom blues bojom u Lennonovom glasu koja dira direktno u srce, dušu čoveka.

Kad vidiš dalje od sebe, tada ćeš možda otkriti da te duševni mir čeka. George Harrison

Lennon je smatrao jednom od svojih najpoetičnijih pesama, vlastitom refleksijom na mistično, duhovno proputovanje Indijom, posvetu duhu trancendentalne meditacije i guruu Maharišiju, kojeg se slavi mantrom u refrenu pesme čudesnim stihovima: Jai guru deva om (mantra se odnosi na povezivanje uma sa višom, kosmičkom svešću, dok se reč OM koristi u meditaciji za povezivanje s prirodnom vibracijom svemira).

Riječi teku poput beskrajne kiše u papirnatu čašu
Words are flowing out like endless rain into a paper cup

Divlje klize dok šmugnu preko svemira
They slither wildly as they slip away across the universe

Lokve tuge, valovi radosti plove mojim otvorenim umom
Pools of sorrow, waves of joy are drifting through my opened mind

Posjeduje me i miluje
Possessing and caressing me

Jai guru deva, om
Jai guru deva, om

Ništa neće promjeniti moj svijet
Nothing's gonna change my world

Ništa neće promjeniti moj svijet
Nothing's gonna change my world

Ništa neće promjeniti moj svijet
Nothing's gonna change my world

Ništa neće promjeniti moj svijet
Nothing's gonna change my world

Slike slomljenog svjetla koje plešu preda mnom kao milijun očiju
Images of broken light which dance before me like a million eyes

Zovu me neprestano diljem svemira
They call me on and on across the universe

Misli vijugaju poput nemirnog vjetra unutar poštanskog sandučića one
Thoughts meander like a restless wind inside a letterbox they

Oni naslijepo padaju dok se probijaju kroz svemir
They tumble blindly as they make their way across the universe

Zvuci smijeha, nijanse života zvone
Sounds of laughter shades of life are ringing

Kroz otvorene uši koje me potiču i pozivaju
Through my open ears inciting and inviting me

Bezgranična besmrtna ljubav koja sja oko mene kao milijun sunaca
Limitless undying love which shines around me like a million suns

Zove me neprestano diljem svemira
It calls me on and on across the universe

Jai guru deva
Jai guru deva

Na neki čudesni, mistični način, pesma govori o iskustvu umiranja (mada je proizašla iz Lennonovog iskustva banalne, trivijalne i sve tužnije svakodnevnice sa prvom suprugom, Cynthijom i jednog od njenih monotonih monologa tokom čestih bračnih nesuglasica koji su dugo odzvanjali u njegovoj glavi i iritirali ga) i pozivu duši čoveka preko svemira da se pridruži bogu...

Ležao sam pored svoje prve žene u krevetu, znate, i bio sam iznerviran. Mora da je stalno pričala o nečemu i otišla je spavati, a ja sam te reči slušao iznova i iznova, tekući poput beskrajnog potoka. Sišao sam dole i to se pretvorilo u neku vrstu kosmičke pesme...

Pevajući o tome kako Ništa neće promjeniti moj svijet... Lennon zapravo prihvata svet onakvim kakav jeste, u želji da napusti sebe (ograničavajuće Ja) i postane jedno sa celokupnim Svemirom (težeći na taj način postizanju konačnog unutrašnjeg mira i harmonije). Glavna tema njegove božanstvene, smirujuće, meditativne pesme jeste ljubav, ljubav prema svemu, potraga za nečim što je superiornije od nas, kako bismo napokon bili u miru sa sobom i sveukupnim svemirom.

To je jedan od najboljih tekstova koje sam napisao. To je dobra poezija. Ne morate imati nikakvu melodiju da bi vam se svidela kao pesma.

Osim činjenice da je došla sama, naizgled niotkud (po rečima samog Lennona koji nije umeo da objasni inspiraciju za neobične metafore i duhovnost koju pesma nosi sobom), John je želeo da Beatlesi objave pesmu kao singl, početkom 1968., dok su još bili u Indiji. Umesto toga, odabrana je pesma Lady Madonna (mart 1968.)... Tu nekako kreće i čudesna odiseja vezana za ovu kosmičku pesmu – prvi put pojavila se na No One’s Gonna Change Our World, humanitarnom albumu sa raznim izvođačima. Nakon što su je Beatlesi stavili u drugi plan, ponovo je čujemo kao nedovršenu verziju tokom snimanja Get back(Let it be) filma, a potom i albuma Beatlesa, tokom sesija u Londonu s početka 1969.. Konačna verzija vanvremenske Across The Universe došla je nakon (neformalnog razlaza benda) kada su Beatlesi prepustili (početkom 1970.) producentu Philu Spectoru da doradi zlokobni (u smislu najave raspada Beatlesa) album Let It Be. Spector je originalnoj snimci (nakon dvogodišnje putešestvije uzburkanim svemirom Beatlesa) dodao hor i orkestar (pritom je usporivši), što se Lennonu (nakon niza odlaganja realizacije snimka i peripetija oko istog) veoma dopalo:

Spector je uzeo traku i napravio vraški dobar posao s njom, rekao je na kraju John Lennon u svom čuvenom intervjuu za prestižni muzički časopis Rolling Stone. Svet je dobio još jedan vanvremeni Beatles klasik, dok su Lennonove reči i meditativna melodija nastavile da teku poput beskrajne kiše u papirnatu čašu, klizeći beskrajom svemira... utirući put besmrtnoj čovečijoj duši na putu povratka ka Stvoritelju svega. Uprkos činjenici, ironiji sudbine koja nastoji da obesmisli sve ljudske napore i životne planove, da je pesma nastala u vreme rata u Vijetnamu, uličnih demonstracija, ubistava i nemira svake vrste, reč Ljubav je još jednom (kao u doba romantičara i duhovnog, poetskog uzleta čovečanstva) ispisana stihovima velikim slovima, dobivši šansu uprkos svemu, naizgled dominantim silama destrukcije, ljudske prolaznosti i nemira koji nas razdiru, gušeći u nama ono najlepše, božansko, nadahnjujuće...

Bezgranična besmrtna ljubav koja sja oko mene kao milijun sunaca
Limitless undying love which shines around me like a million suns...

By Dragan Uzelac, novembar 2022.