PINK FLOYD – The Final cut (1983.)

 

PINK FLOYD – The Final cut (1983.)

Hronološki poslednji album Floyda – The Final Cut, snimljen je 1983. godine bez Wrighta u postavi. On bi se slobodno mogao nazvati i prvim Watersovim solo albumom (uvodom u albume poput Radio K.A.O.S. i Amused to death), jer je ostatak benda bio sveden na puke izvršioce i dekoraciju Watersovih ideja, ovaj put rekvijem, priču posvećenu pokojnom ocu, poginulom tokom Drugog svetskog rata. Nakon zbrkanih opsesija albuma The Wall, Waters  se uhvatio za jednu iskonsku i objedinjujuću opsesiju: ​​smrt njegovog oca u bitci kod Anzia 1944. Tako, na The Final Cutu, detetova nesposobnost da prihvati gubitak oca postala je odbijanje odraslog čoveka da prihvati politiku smrti koja desetkuje svaku sledeću generaciju i preti sve jasnije sa svakom godinom koja prolazi da nas konačno sve uništi.

           Britanija nakon Drugog svetskog rata bila je pusti krajolik preživelih jednako zahvalnih i očajnih što su živi, ​​u svetu hladnom i sivom s gradovima u ruševinama i posleratnom oskudicom, što je uticalo na Watersovu perspektivu u godinama njegovog formiranja jednako sigurno kao i odsutnost njegovog oca (tema koja se u turobnim tonovima provlači i na monumentalnom The Wall albumu). I tako su ga krize koje su se nametnule 1980-ih navele da se zapita koliko je zapravo napretka postignuto za naciju i njezino građanstvo. Album se takođe bavi drugim problemima koji nastavljaju mučiti svet, kao što su kulturni imperijalizam i kolonijalizam, kao i posledice globalizacije. Još uvek živimo s tim razmišljanjima, a verovatno ćemo i uvek tako živeti. Iako je ovaj album otvoreno političko delo, on takođe u svojoj srži priča o čoveku koji živi u senci svoje problematične prošlosti i pokušava pomiriti turobnu sadašnjost.

            Uprkos svom gnevu i podsmehu, postoji i duboka pozadinska struja melanholije i istinske usamljenosti, koja poziva na ljudske veze pred gubitkom i tugom. Pesma Paranoid Eyes – sa svojom ambijentalnom panoramom kvartovske sporedne ulice i paba – opisuje i muzikom i atmosferom kako se čovek može osećati sasvim usamljenim okružen društvom. Strah i izolacija imaju jednako važnu ulogu u ovoj priči kao i u The Wall, ali kamera produkcije se povlači kako bi otkrila širi svet, dublju tugu. Iako postoje mnogi koji ne svrstavaju ovaj album u Pink Floyd kanon, on sadrži druge aspekte koji definišu Pink Floyd iz muzičke perspektive: uzdignute emotivne gitarske solaže Davida Gilmoura i snažan puls bubnjanja Nicka Masona, a ti elementi su uokvireni u svaku od pesama do zadovoljavajućeg učinka (dodatno ukrašeni aranžmanima Michaela Kamena). Bez obzira na sve borbe koje su se vodile iza kulisa (pre svega izbacivanjem iz benda legendarnog Richarda Wrighta, čime je nestao veliki deo nekadašnje Pink Floyd magije jednog od glavnim muzičkih arhitekata zvuka benda – koji je, uzgred, godinama unazad sve manje dobijao na značaju i slobodi da se kreativno izrazi pod štafetnom palicom Rogera Watersa i njegovog koncepta i vizije benda), samo delo objedinjuje umetnička načela u službi pesama, koja bi njihovim izostankom zasigurno bila okrnjena; teško je zamisliti koliko bi dirljiva bila The Fletcher Memorial Home ili naslovna pesma bez Gilmourovih solaža, na primer. A te solaže su za Gilmoura jednako izražajan glas kao i njegovo pevanje. Posebno je impresivna Gilmourova partija, solo deonica u pesmi Not now John, koja prži kao u najboljim danima Floyda dok lirika prati žestoku ljutnju, politički protest Rogera Watersa prema tadašnjoj premijerki Velike Britanije, tzv. Gvozdenoj dami – Margaret Thatcher i njenoj umešanosti u besmisao Falklandskog rata protiv Argentine (sukob oko ostrva koja su bila deo ogromne britanske kolonije, a koja je Argentina smatrala svojim posedom). Deo brutalnog Watersovog komentara odnosi se i na američki Hollywood, njegovo cinično i neoprostivo glamurozno prikazivanje još jednog krvavog i licemernog kolonizatorskog rata (prikazanog kao nešto pravedno), kao i na opštu kritiku pohlepe i korupcije u savremenom svetu.

            The Final Cut nije tipičan Pink Floyd album; to je pre pripovest koja je izražena kao ciklus pesama. To su prizori iz života i komentari razbijenog i izolovanog društva na rubu samouništenja. To je opraštajno Pink Floyd delo (poslednje s Watersom) koje nastoji zamoliti čovečanstvo da ne preduzima taj krajnji potez nepovezanosti, da moramo gledati dalje od svojih uskih briga kako bismo ponovno pronašli vezu s našim čovečanstvom, sa svetom i na kraju našim spasenjem kao vrste. Predstavlja srž Rogerovog umeća: ispitati srce i um za odgovore, svih nas, u nadi da ćemo se uvek podsećati na našu ljudskost i našu sposobnost saosećanja i razumevanja mora biti jača od našeg impulsa prema mržnji i strahu.

Fuck all that we've got to get on with these
Gotta compete with the wily Japanese
There's too many home fires burning
And not enough trees
So fuck all that
We've go to get on with these

Can't stop!
Lose job!
Mind gone!
Silicon!
What bomb?
Get away!
Pay day!
Make hay!
Break down!
Need fix.
Big six.
Clickity click.
Hold on!
Oh no,
Bring bingo!

Make 'em laugh
Make 'em cry
Make 'em dance in the aisles
Make 'em pay
Make 'em stay
Make 'em feel okay

Not nah John
We've got to get on with the film show
Hollywood waits at the end of the rainbow
Who cares what it's about
As long as the kids go?
Not now John we've
Got to get on with the show

Hang on John I've got to get on with this
I don't know what it is
But it fits on here like
Come at the end of the shift
We'll go and get pissed
Not now John
I've got to get on with this

Hold on John
I think there's something good on
I used to read books but
It could be the news
Or some other amusement
It could be reusable shows

Fuck all that we've got to get on with these
Got to compete with the wily Japanese
No need to worry about the Vietnamese
Got to bring the Russian Bear to his knees
Well, maybe not the Russian Bear
Maybe the Swedes
We showed Argentina
Now let's go and show these
Make us feel tough
And wouldn't Maggie be pleased?
Nah nah nah nah nah nah nah!

S'cusi dove il bar
(What?)
Se para collo pou eine toe bar
s'il vous plait ou est le bar
(Say it in English!)
Oi, where's the fucking bar John?
(Oh, now you're talking!)\"
Oh! Rule Britannia! Britannia rules the day
Down!
Go, Maggie!
Hammer, Hammer, Hammer, Hammer, now!

 

Ono što je usledilo kasnije, nakon albuma The Final Cut, samo je još jedna u nizu istih, starih i tužnih rock and roll priča o sujetama i raspadu benda. Odlaskom Watersa iz benda i nepotrebnim iskušenjem tandema Gilmour-Mason da pod starim imenom i slavom pokušaju nešto savim novo – iskorak ka ispraznoj komercijalizaciji i demistifikaciji Pink Floyda, glupom trošenju starih ideala i podilaženja novim ukusima, uz lažni sjaj moderne tehnologije u funkciji muzike (koja to više zapravo i nije), i sve to začinjeno sudskim parničenjem, ostavilo je istinske frikove i iskrene floydovce na trošnoj palati savremenog informatičkog društva socijalnih mreža asocijalnih kreatura. Od nekadašnje muzike i magije Floyda, nakon odlaska Watersa ostala je samo prazna ljuštura, ironična sudbina savremenog čoveka unutar uznapredovalog, tehnološkim iluzijama nafilovanog društva ispraznih kreatura i marioneta. Ostalo je sve ono što i, ironijom sudbine, ostaje na kraju Zida od lika Pinka u numeri Comfortably Numb – veličanstvena praznina, ponor, duhovna pustoš, beretovska katatonična nemoć pojedinca unutar čijeg ništavila bezdušnosti nestaje moderni svet, bez ideja, duše i ljubavi.

Može li se baš sve u životu kupiti i digitalno upakovano dijagnosticirati kao roba ili samo još jedan u nizu produkata koji se potroši i nehajno, bez srca emocije i duše odbaci?

Prijatelju moj dragi, odgovor možeš pronaći jedino u vlastitom srcu.

Grupa Pink Floyd uprkos svemu ostaje jednom od mojih najvećih rock and roll, muzičkih ljubavi, istovremeno i duhovnom, underground vodiljom kroz savremeni svet koji prednost daje formi nad sadržajem i čija ispraznost, odsustvo duha i kreativnosti kulminiraju u pukom konzumerizmu i materijalizmu, bez novih, svežih kreativnih sokova i psihodelične magije šezdesetih, decenije u kojoj sam samo fizički rođen, ali za koju sam duhom veoma vezan, sudbinski, neraskidivo. Svaki put kada iznova čujem monumentalna remek dela rokenrola poput Echoes, Wish You Were Here, Saucerful of Secrets ili vanvremensku Shine on You Crazy Diamond, moje srce se ispuni neobičnom radošću i smirenjem, ljubavlju koju mi je rock and roll preko muzike benda Pink Floyd trajno utkao u samu bit mog senzibilnog, buntovnog bića. Pink Floyd ostaju mojom trajnom inspiracijom i fascinacijom, duhom večne svežine i nadahnuća koja je još uvek tu negde kroz lik Rogera Watersa (uprkos njegovim godinama koje su ipak samo broj), duhom kojim mi je još u dečačkim, davnim danima inficirao duhovnu bit, učinivši je načinom života i sagledavanja sveta zvani rock and roll.

 

By Dragan Uzelac